Wees lief voor je gebit

Wat heeft het voorzien op je tanden en kiezen?

Gepubliceerd op: 24 februari 2017

Suiker is slecht voor het gebit, maar zoetstof niet. Wanneer je te veel zoete frisdrank drinkt kan dat gaatjes veroorzaken. Hoe zit dat met light-dranken? Wat kan je beter kiezen om je tanden en kiezen te ontzien? Is de suikerarme variant dan een betere keuze?

Suiker wordt door bacteriën in de mond omgezet in zuur en dat tast het tandglazuur aan. Maar er is ook een tweede, rechtstreekse aanvalsroute. Zuur dat in contact komt met het gebit, tast tanden en kiezen aan.

Erosie

Erosie: zoals de zee elke keer wat zand wegspoelt, zo lost zuur het calciumfosfaat op dat in glazuur en tandbeen zit. De zuurgrens ligt op een pH-waarde van 5,5; daaronder krijgt het gebit er last van. Frisdranken zijn zoet van smaak, maar zuur van inhoud: ze zitten ver onder de grens, óók de light-versies.

Toch is frisdrank niet de slechtste keuze voor het gebit. Op nummer 1 staat citroensap, gevolgd door sinaasappelsap, appelsap, cola en daarna pas cola light.

Niet alleen de pH-waarde is van belang, maar ook andere kenmerken, zoals het type zuur en de hoeveelheid calcium.

Alleen, dit soort ranglijstjes zegt niet veel. Cola light is maar ietsje minder zuur dan de andere dranken. Dat duurt het dus een glaasje langer voordat schade ontstaat.

Hoe ontstaat schade

Als er al schade ontstaat. Onderzoek vindt vooral plaats in het lab, met losse kiezen in bakjes drank. Maar dat weerspiegelt natuurlijk niet de situatie in de mensenmond. De mond heeft immers een goede schoonmaakploeg paraat: speeksel. Speeksel legt een film over tanden en kiezen en vormt zo een buffer tegen zuur.

De beschermingsfactor van speeksel kan per persoon verschillen, afhankelijk van eiwitten die in het speeksel zitten. Dat kan verklaren waarom sommige mensen dagelijks twee liter cola drinken en nergens last van hebben terwijl anderen al erosie oplopen van een glas sinaasappelsap en een zure appel.

Zuur voedsel

Een appel? Inderdaad. Frisdranken worden als dé boosdoener gezien maar vergeet het zure voedsel niet: sladressings, zuur snoep en zuur fruit zijn ook slecht voor het gebit. Er zijn aanwijzingen dat kauwen op een zure appel slechter is voor de tanden dan een glas frisdrank.

Volksgezondheidsprobleem

Als je dit leest, dan zou je denken dat er sprake moet zijn van een volksgezondheidsprobleem. Maar dat valt gelukkig reuze mee. Bij ongeveer 1 procent van de bevolking zou er sprake zijn van ernstige erosie. De wijze van consumeren kan belangrijker zijn dan de hoeveelheid. Denk bijvoorbeeld aan jeugd die langdurig kauwt op zure matten, bruisen met de cola in hun mond of vaak nippen van breezers.

Naar schatting de helft van de ernstige gevallen wordt niet veroorzaakt door voedsel of drank maar door maagzuur. Dat komt vaak ’s nachts naar boven, als mensen weinig speeksel aanmaken en hun gebit dus minder beschermd is.

Feiten en Fabels

Moeten we door een rietje drinken? Dan komt de zure drank evengoed tegen de kiezen aan.

Moeten we een glas frisdrank wegspoelen met een glas melk? Het is onduidelijk of dat iets uithaalt en bovendien: wie doet dat?

Moeten we een half uur wachten met poetsen om het glazuur hard te laten worden? Daar is geen bewijs voor.

De beste bescherming voor tanden en kiezen: het zuur beperken. Drink vooral melk en water. Thee of koffie mag ook, maar dan wel zonder suiker.

Tags: eetgewoonte, voedingstips